Otellerde Aydınlatma Tasarımı

Otel sektörü ister iş seyahati, ister tatil olsun konukların istek ve konfor ihtiyaçlarını maksimum seviyede karşılama amacındadır.

Otellerde aydınlatma tasarımı bu denklemin ayrılmaz bir parçasıdır ve konukların odalarına, toplantı ve balo salonlarına, restorana ve lobiye ulaşmalarını sağlamaktan daha öte amaçlar sunar. Otel aydınlatması, mümkün olan en iyi ışık konforunda olacak şekilde tasarlanmalı ve çekici bir estetik yaratmalıdır. Konukların çoğu, yanlış bir şey olmadıkça oda içi aydınlatmayı hiçbir zaman fark etmeyecektir. Göz zevkine hitap eden ve görsel konfor sunan bir bütün oluşturmak için aydınlatma dahil odadaki tüm unsurların sorunsuz bir şekilde entegre edilmesi gerekir.

Bir otelin dekorunu oluşturan halı, duvar kâğıdı, döşeme tahtaları, mobilyalar ve diğer unsurların seçimi için çok fazla para, zaman ve çaba harcanmaktadır. İstenilen son şey, seçilen bu unsurların kötü bir şekilde görünmesine sebep olabilecek hatalı aydınlatmalardır. Aydınlatma tasarımı ile aydınlığın ne kadar parlak olduğu, aydınlatma sıcaklığının sıcak mı soğuk olduğu ve nesnelerin gerçek renkte (yani güneş ışığında göründükleri gibi) olup olmadığı gibi sorular kalıcı olarak cevaplanacaktır.

• İşlevsellik : Tasarımda en temel kural, formun işlevi takip ettiğidir. Bu, herhangi bir tasarımın öncelikle işlevsel hedefleri gerçekleştirmesi gerektiği anlamına gelir. Amaçlanan amaca hizmet etmeyen bir tasarımın harika görünüp görünmediği önemli değildir.
• LOBİ :Otel lobisi, müşterilerine otel hakkında ilk izlenimi verir. İlk izlenimin etkileyici olması için aydınlatma burada genel tasarıma olduğu kadar ayrıntılara da yoğunlaşmalıdır. Resepsiyonda kayıt yapan müşteriler ve resepsiyon görevlileri için daha yüksek ışık seviyesi sunan özel aydınlatmalar olmalıdır. Resepsiyon görevlilerinin yüzleri net bir şekilde görülebilmelidir. Aydınlatma buna uygun seçilmelidir.

Mükemmel bir otel lobisi sıcak, davetkâr ve konuklara otelin genel stilinden bir tat verir. Konuklar, kapıdan içeri girdiklerinde o nefes kesen lüks duygusunu oluşturmak için aydınlatmayı nasıl kullanabileceğiniz hakkında ipuçlarını aşağıda bulabilirsiniz.

İyi bir lobinin insanları içine çekmesi ve onları evde hissettirmesi gerekir ve bu duygu, otelinizde kalmayı veya başka bir yere gitmeyi seçen insanlar arasında fark yaratabilir. Bu nedenle beyaz veya mavi yerine daha yumuşak ve sıcak bir ışık seçmelisiniz. 2700-3000K misafirperverlik mekânları için önerilen ışık seviyesidir ve bu normal akkor ampullere benzer, bu nedenle misafirlerinizin kendilerini evde hissetmelerine yardımcı olabilir.
Otel lobisi konukların sıkça kullandığı bir alandır ve görsel tasarım için pratiklikten fedakârlık edilmemesi gereklidir. Her şeyden önce konuklar bagajları ile kolayca dolaşabilmeli ve nereye gitmeleri gerektiğini bulabilmelidir.
Her otelin kendine özgü bir stili vardır ve lobi aydınlatması, işlevselliği gösteriş ile birleştirerek eşsiz bir atmosfer oluşturabilmenize fırsat verir. Lüks bir dokunuşa sahip otellerin lobilerinde, ayrıntılı büyük avizeler neredeyse bir zorunluluktur. Şık, modern lobiler her zaman göz alıcı büyük, heykelsi aydınlatmalarla zenginleştirilir.
Birçok otelde, lobi, ışıkla oynamak için en büyük alanlardan biridir. Özellikle lobi yüksek tavanlara sahipse veya birden fazla kat içeriyorsa küçük ışıklar tavanın ortasında kaybolmuş gibi görünecektir. Ancak büyük aydınlatmalar ve avizeler gerçek bir kimlik oluşturacak ve konukların gözlerini yukarı doğru çekerek lobiye yükseklik ve eşsiz bir mekân duygusu katabilir. Geniş ve çok yüksek olmayan lobilerde dikkat çekici bir efekt elde etmek için, birden çok avize kullanılmalı ve eğer mümkünse onları farklı yüksekliklerde asarak ilâve bir katman oluşturulmalıdır.
Lobi aydınlatması, günün her saatinde görüleceği için özellikle çok yönlü olmalı. Lobide büyük camlar varsa, perdeleri ve panjurları kaldırarak mümkün olduğunca doğal ışığa izin verilmelidir. Tavan aydınlatması gündüz saatlerinde sadece dekoratif bir rol üstlenecektir. Lobi aydınlatması, ortada asılı bulunan büyük avizesiyle, gerçek kimliğini geceleri sahneye çıkarak gösteriyor olacaktır. Büyük ve ışıltılı avizenin geceleri otelin bulunduğu caddeden geçen insanlar için de çok akılda kalıcı olacaktır. Büyük avizelerinizin dışarıdan görülmelerine izin verin.

MİSAFİR ODALARI

Konuklar odaya girdiklerinde mahremiyet hissine sahip olmalıdırlar. Aydınlatmanın kontrol edilebilir seviyesi ile bu mahremiyet hissi desteklenmelidir. Otel odasında çalışmaya yetecek kadar aydınlık ve rahatlamaya yetecek kadar da loş olabilmelidir. Müşterilerden alınan geri beslemelerde aydınlatmadan kaynaklı şikâyetler en çok makyaj aydınlatması ve okuma lambalarının yokluğundan kaynaklanmaktadır. Şikâyetleri azaltmak için konuklara yeterli miktarda ve fonksiyonel aydınlatmalar sunulmalıdır.

Aydınlatma kolay bakımlı olmalı ve bakım ihtiyacı az olmalıdır.
Kolayca kırılabilir aydınlatma ürünleri odalarda kullanılmamalıdır. Çocukların da otel odalarında konaklayacakları hesaba katılmalıdır.
Otel odasında kullanılacak olan aydınlatmalar aşağıdaki amaçlara uygun olarak adapte olabilmelidir.

• T.V izlemek
• Uyumak
• Yatakta kitap okumak
• Çalışma masasında çalışmak
• Romantizm
• Aydınlatmaların maliyetleri de çok yüksek olmamalıdır. Yüzlerce oda bulunan bir otelde seçilen ürünlerin maliyeti oda sayısınca çarpılacağı için bütçe sorunları oluşturmamalıdır.
• Enerji tasarruflu aydınlatmalar kullanılmalıdır.
• Konuklar odadan ayrılınca aydınlatmaların otomatik olarak kapatıldığı anahtar sistemleri kullanılmalıdır.
• Banyo aynasında makyaj aydınlatması kullanılmalıdır.
• Oda girişinde bulunan mini koridorda bir aydınlatma spotu kullanılmalıdır.
• Koridorlarda gece boyu açık kalabilecek, bir ayak seviyesi mini yer aydınlatması kullanılmalıdır.
• Dolap içlerinde, dolap kapısı açılınca otomatik yanan dolap aydınlatmaları kullanılmalıdır.
• Yatağın her iki yanında spiralli bir okuma lambası kullanılması tavsiye edilir.
• Yatağın her iki yanında ışık seviyesi yüksek olmayan bir aplik kullanılmalıdır. Konuklarda birisi gece kalktığında yakılan bu aplik diğer konuğun uykusunu bölmeyecektir.
• Çalışma masasında bir masa lambası uygun olacaktır.
• Tavanda gizli aydınlatmalar kullanılmalıdır. Avize ve spot gibi direkt ışık verecek aydınlatmalar tercih edilmemelidir.
• Otel odası 24 m2 den daha büyükse ve ortam uygun ise bir köşe lambası uygun bir atmosfer sağlayacaktır.
• Yatak başından tüm ışıklar tek bir düğme ile kapatılabilmelidir.

BALO VE TOPLANTI SALONLARI

Bu mekânların aydınlatmasında temel amaç esneklik ve çok yönlülüktür.

Bu mekânlar, toplantı ve etkinliklerin büyüklüklerine göre yeniden bölünebilmektedirler. Aydınlatma bu bölümlendirmeye uygun bir biçimde ayarlanabilir olmalıdır.
Konferanslarda sunumlar esnasında ışık seviyesi kısılabilir ya da bir sanatçı için sahne uygun seviyede aydınlatılabilir olmalıdır.
Kullanım amacına uygun şekilde, belirli bir ruh hali yaratma (örneğin gelin-damat salona girişi) amacıyla aydınlatma dim edilebilmelidir.

KORİDORLAR

Koridorlar otelin önemli unsurlarındandır. Lobiyi otelin diğer tüm alanlarına bağlarlar. Konukların ve çalışanların gitmek istedikleri noktaya kolayca ulaşabilmeleri için sürekli aydınlatılmış olmalıdır. Bu nedenle enerji tasarruflu aydınlatma kullanmak önemlidir.

Yerden 100 cm yükseklikte 100-150 lux aydınlatma olmalıdır.
Oda numaraları net bir şekilde okunabilir olmalı, mümkünse ışıklı olmalıdır.
Acil durum aydınlatmaları ve acil çıkış levhaları bulunmalıdır.

RESTORAN VE LOUNGE’LAR

• Uygun aydınlatma tasarımı, restorandaki mobilya ve nesnelerin tasarımı ile başlayan düşünceyi tamamlar. Ne yazık ki, restoranlarda aydınlatma tasarımı genellikle gözden kaçırılan ve ihmal edilen bir konudur.
• Restoranlar için iyi yapılmış aydınlatma, ortam aydınlatması, vurgulu aydınlatma ve dekoratif aydınlatma elemanları birlikte kullanılarak sağlanır. Ortam aydınlatması alan boyunca tekdüze ve taban seviyesinde bir ışık sağlar.
• Ortam veya genel aydınlatma çeşitli şekillerde sağlanabilir: gömme aydınlatmalar; aydınlatma armatürlerinin gizlendiği ve yüzeyin ışık kaynağı haline geldiği tavan ve duvar yüzeylerinin dolaylı aydınlatılması şeklinde kullanılabilir.
• Odaklanmış vurgulu aydınlatma ile mekânın mimari özelliklerinin vurgulanmasını sağlayarak, dekoratif unsurların öne çıkarılması sağlanır. Vurgulama aydınlatması, aydınlatılacak yüzeylerin toplam yansıma değerine bağlı olarak, genellikle ortam seviyesinden daha parlaktır.
• Avizeler ve duvar aplikleri gibi dekoratif veya özellikli aydınlatma elemanları mekânın görsel algılanmasını güçlendirir.

• Işık seviyeleri, her alanın kullanımına bağlı olarak, bölgeye göre farklılık göstermelidir. Giriş alanları, yemek odaları, koridorlar ve sergi mutfakları, kendi ışık ihtiyaçlarına göre aydınlatılmalıdır. Masadaki bir menüyü incelemek veya dinlenme alanında bir içeceğin tadını çıkarmak için, ışık seviyeleri alanın kullanımına uygun olmalıdır.
• Aydınlatmanın kontrol edilebilir olması işin anahtardır.
• Dim edilebilme ile aydınlatma kontrolü, tasarlanan atmosferi yönetmek için önemli bir araçtır.
• Enerji tasarruf standartları da karşılanmalıdır. Tasarımı geliştirirken enerji tasarrufu için gerekli çalışmalar yerine getirilmelidir. Bu aşamada güncel ışık kaynakları hakkında farkındalık ve teknik bilgi önemlidir. Tasarımcının göz önüne alması gereken birçok ışık kaynağı türü vardır. Normal gerilim ve alçak gerilim seçenekleri arasında halojen, LED ve çeşitli flüoresanlar bulunur. Bununla birlikte, tasarımcının seçimleri, birbirine bağlı ve anlaşılır bir görsel ortam oluşturmak için lambalar arasındaki renk uyumluluğunu, renk oluşturma yeteneğini ve karartma kapasitesini göz önüne almalıdır.
• İyi tasarlanmış rahat ve kaliteli restoranın amacı, konukların yiyeceklerin tadını çıkarabilecekleri ve hoşlarına gidecek konuksever, rahat bir ortam sağlamaktır. Aydınlatma, restoranın genel tasarım estetiğinin önemli bir bileşenidir ve bu amaca ulaşmada önemli bir araçtır.
• Otel restoranları, kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeğinde konuklarına hitap ettiği için, gün boyunca çeşitli ruh halleri sağlayabilmelidir. Bu nedenle, farklı zamanlar için doğru ambiyansı yaratmak için her öğün saatinde aydınlatmanın değiştirilebilir olması önemlidir. Örneğin, kahvaltılar için aydınlık ve renkli ışıklar uygunken, akşam yemekleri için daha loş, daha rahatlatıcı ışıklar en uygun olanıdır.
• Genel aydınlatmalar için avizeler önerilebilir. Duvarda kullanılan dekoratif elementler vurgu ışıkları ile aydınlatılmış ve ön plana çıkarılmış olmalıdır.
• Servis alanları, koridorlar ve mutfak bölümleri daha yüksek seviyede aydınlatma sunmalıdır.
• Masaların arasında bulunan yollar ile masa üzerindeki aydınlatmaların seviyesi de kontrast için farklı olmalıdır. Bunun için masa üzerini aydınlatan sarkıtlar kullanılabilir.
• Bir restoran ortamında renk sunumu son derece önemlidir. Sadece alanın dekoratif görünüşü değil aynı zamanda müşterilerin ve en önemlisi besinlerin kendisi de doğru renkte görülebilmelidir. Yüksek CRI LED aydınlatmalar kullanmak ortama lezzet ve prestij sağlar. Özellikle et ürünlerinin seçimlerinin yapıldığı tezgâhlarda R9 özellikli ampuller kullanılması tavsiye edilir.

Mustafa HASTAOĞLU