Aydınlatma dünyasında her gün yeni bir gelişme yaşanıyor. Teknik yenilikler birbirini hızla takip ediyorlar. Ortaya çıkan yeni teknolojiler mesleğimizi, iş yapma biçimimizi ve bizleri değiştiriyor. Büyüklerimiz, gaz lambaları ile aydınlatılan evlerde büyüdüler. Bizler de filamentli ampuller ile aydınlatılan bir dünyaya gözlerimizi açtık. LED aydınlatmaların çıkışı ile birlikte eski nesil aydınlatmalar da hayatımızdan çıkıp gittiler.
Aydınlatma dünyasında son 20 yıl içinde meydana gelen teknolojik dönüşüme bakarak önümüzdeki 20 yıl içinde çok daha büyük ilerlemelerin olacağını şimdiden tahmin edebiliriz.
Bu dönüşüme hazır mısınız?
Önümüzdeki 20 yılın neler getireceğini kesin olarak bilmek mümkün değil ama nereye doğru gideceğini tahmin etmeye çalışabiliriz. Gelecekte aydınlatmada meydana gelecek gelişmeleri aşağıdaki konu başlıklarında inceleyebiliriz.
- LED’den sonra ne gelecek?
- Akıllı aydınlatmalar neler sunacak?
- Akıllı şehir aydınlatmaları neler kazandıracak?
- Pil teknolojisindeki gelişmeler ne vaat ediyor?
- Biyolojik etkili aydınlatma nasıl çalışacak?
- LI-FI (Işık ile internet) Avantajları neler olacak ?
- Dağıtık güç sistemleri aydınlatmaya neler katacak ?
LED’den sonra ne gelecek?
Aydınlatmanın tarihine baktığımızda ateş, meşale, gaz lambaları, ampuller, floresan lambalar ve LED aydınlatmalar şeklinde gelişimi izleyebilirsiniz. LED aydınlatmalar, daha küçük ışık kaynaklarıyla daha az enerji tüketerek daha fazla ışık üretebiliyorlar. Aydınlatmada meydana gelen bu gelişme insanoğlu için yeterli midir?
Bilim insanları bir sonraki aydınlatma devrimini gerçekleştirmek için çalışmalara çoktan başladılar.
Ledlerden sonra ne gelecek?
Bir sonraki adım Lazer aydınlatmalar olacak. Bir LED diyottan çok daha küçük ve 1000 kat daha fazla ışık üretecekler. Lazer diyotlar, üretilen bu muazzam ışık için LEDlere oranla çok daha az enerji tüketecekler.
Peki bu kadar güçlü bir ışık kaynağı ne işe yarar?
Evlerin bir bölümünde üretilen bu çok yoğun aydınlatma, fiber optik kablolar ile evin farklı noktalarına taşınacak. Lambalarımızı aydınlatmak için avizelerimize elektrik taşımak yerine merkezi aydınlatmayı lambalarımıza taşıyacağız.
Evlerimizde kombilerde ürettiğimiz ısıyı evin farklı bölümlerine nasıl ulaştırıyorsak, ışığı da aynı şekilde evin farklı bölümlerine fiber optik dağıtım sistemi ile ulaştıracağız.
Şu an kullanmakta ve üretmekte olduğumuz tüm aydınlatma ürünleri bu yeni sisteme göre güncellenecekler. Lazer aydınlatmalar sektörümüzü baştan sona değiştirecekler.
Lazer diyotlarda üretilen ışık LED’lere oranla çok daha ekonomik olacağından evlerde kullanılan ışık ve aydınlatma armatürlerinin sayısının artacağını tahmin edebiliriz. Bu teknoloji henüz başlangıç seviyesinde ama kesin olan bir şey var bizden sonraki nesil aydınlatmayı bizden farklı bir biçimde kullanacaklar.
Akıllı aydınlatmalar neler sunacak?
Geleneksel aydınlatmaların yakın bir gelecekte hayatımızda yer almayacaklarını tahmin etmek hiç de zor olmasa gerek. Daha fazla konfor, güvenlik ve daha düşük enerji tüketimi vaat eden akıllı aydınlatmalar ile karşılaşacağız.
Akıllı aydınlatmalar ile duvar anahtarları ve butonlar gereksiz hale gelecekler. Odaya girdiğinizde sizi tanıyan lambalarınız ihtiyaçlarınıza göre otomatik olarak yanacaklar. Odadan ayrıldığınızda açık kalan ışıkları artık dert etmenize gerek olmayacak. Bu özellik ile gerçek bir enerji tasarrufu sağlayabileceksiniz.
Günün saatlerine bağlı olarak ışık rengini ihtiyaçlarınıza göre düzenleyen lambalar ile daha verimli çalışabileceksiniz. Çalışma, dinlenme ya da eğlence zamanlarınıza göre tam ihtiyaç duyduğunuz ışığı alacağınız akıllı aydınlatmalar geliyor.
Bir ofiste pencere kenarında bulunan masalar ile pencereden uzak masaların ışık ihtiyaçlarını dengeleyecek ve homojen bir ışık sunacak aydınlatma ürünleri geliyor.
Çok yakın bir gelecekte internet ya da bir lokal ağa bağlanmamış herhangi bir aydınlatma ürünü olmayacak. Dünyadaki tüm cihazların internet üzerinden haberleştiği bir zaman dilimine çok yakında şahitlik edeceğiz.
IOT (Internet Of Things) eşyaların interneti kavramı hemen her yerde karşımıza çıkmaya başladı. Aydınlatma armatürlerinin bu gelişmenin dışında kalacağını düşünemeyiz. Hatta aydınlatmanın IOT teknolojisinin en etkili uygulama sahalarından birisi olacağını söyleyebiliriz.
Akıllı aydınlatmalar hakkında daha fazla bilgi almak için Akıllı aydınlatmalar makalemize göz atmak ister misiniz?
Akıllı şehir aydınlatmaları neler kazandıracak?
Aydınlatmadaki muhteşem dönüşüm sadece evlerde olmayacak. Şehir ışıklarının aydınlatma kabiliyetlerinde çok büyük değişimler meydana gelecek.
Akıllı sokak lambaları, güvenlik ve enerji tasarrufu açısından umut verici sonuçlarla dünyanın dört bir yanındaki şehirlerde ortaya çıkmaya başladılar.
Akıllı sokak aydınlatması, enerji tasarrufu için boş caddelerde ışık seviyesini azaltacak ve ihtiyaç halinde normal ışık seviyesine hemen geri dönebilecekler.
Artık alanların aydınlatıldığı bir dönemden insanların aydınlatıldığı bir döneme geçiyoruz.
Yol ve bahçe aydınlatmalarında arızalı ampulleri armatürün kendisi merkezi sisteme bildirilecek ve bakım teknisyenleri onarımları çok daha hızlı yapabilecekler. Arızalı aydınlatmalardan kaynaklanan kaza ve güvenlik gibi problemlerin büyük ölçüde ortadan kalktığını göreceğiz.
Sokak lambalarının sadece aydınlatma yaptığı bir dönem sona eriyor.
Sokaklarımızda bulunan lambalar aşağıdaki özellikleri taşıyabilecekler.
- Yayalar için ücretsiz WI-FI/LI-FI yayını
- Sokakta boş park yerlerini takip eden ve park yeri arayan sürücülere ileten akıllı park modülleri
- Hemen her sokak lambasına yerleştirilecek güvenlik kameraları
- Trafik akışını izlemek ve yönetmek için gerekli alıcılar ve kameralar
- Sokağın her ay fotoğrafını çeken ve imar takibi yapılmasını sağlayan uygulamalar.
- Elektrikli arabalar için şarj imkanları
Pil teknolojisindeki gelişmeler ne vaat ediyor?
Elektrikli otomobillerin gelişmesi ile birlikte pil teknolojisinde muazzam ilerlemeler kaydedildi. Şarj edilen ve kablosuz kullanılan aydınlatma ürünlerinin çağı başlıyor.
Apliklerin şarj edilip arzu edilen yerlerde herhangi bir elektrik hattı çekmeden uzun bir süre kullanılabileceği günler çok yakında. Müşterilerine konfor ve prestij vaat eden kafe ve lokantalar taşınabilir masa lambalarının özgürlüğünü şimdiden kullanmaya başladılar. Taşınabilir masa lambaların, yeni pil teknolojileri ile birlikte sadece aydınlatma yaptıkları bir dönem de geride kalacak. Arzu eden müşterilerin cep telefonları da bu masa lambaları ile kablosuz şarj edebilecekler.
Doğa ile iç içe yaşamayı sevenler yada bahçede zaman geçirenler için pilli aydınlatmalar yepyeni olanaklar sunacak.
Biyolojik etkili aydınlatma nasıl çalışacak?
Yakın bir gelecekte aydınlatmaların sirkadiyen ritimlerimize uyumlu olacak şekilde gelişeceğini tahmin etmek zor değil.
Sirkadiyen ritim, özetle vücudunuzun saatidir. Vücudunuzun kimyasal ve hormonal üretim ve metabolizmasını yaklaşık 24 saatlik döngü boyunca düzenler. Bu, uyku zamanında uyumanızı ve uyanmanız gerektiğinde uyanmanızı sağlar.
İnsanın biyolojik ritmi, güneş ışığının ilerlemesinden önemli ölçüde etkilenir. Sabahları nispeten mavi olan güneş ışığı melatonin hormonunu bloke eder. Bu, uyanıklığın ve konsantre olma yeteneğinin artmasına ve genel zindelik hissine yol açar. Gün boyunca, ışığın rengi önemli ölçüde daha sıcak bir tona dönüşür, böylece bu etkinin tersine çevrilmesi sağlanır, böylece insanlar akşamları sakinleşir ve yaklaşan uyku aşamasına hazırlanır.
Modern dünyada çalışan insanların büyük çoğunluğu gün boyunca ofis ve fabrikalarda yapay ışıklar altında çalışmaktadır. Güneş ışığı ile nadiren karşılaşırlar. Bu nedenle yeni nesil aydınlatmaların insan biyolojisine uygun hale getirilmesi gerekmektedir. İnsan biyolojisine uygun aydınlatmalar HCL (Human Centric Lighting) İnsan merkezli aydınlatma olarak isimlendirilmektedir.
HCL (İnsan Merkezli Aydınlatma) aydınlatma çözümleri, bu doğal ritmi aktif olarak teşvik eden ve güneş ışığını simüle ederek biyolojik hormon kontrol sürecini desteklemeye çalışır. Biyolojik olarak etkili aydınlatmalarda ışığın rengi, güneş ile aynı aşamaları takip eder ve böylece daha sağlıklı bir aydınlatma oluşturur.
Biyolojik olarak etkili aydınlatma, ofiste üretkenliği bile artırır. Günün saatine göre ışığın rengi değişir. Öğlen saatlerinde soğuk beyaz ışık varken akşama doğru daha sıcak bir ışık üretilir. Çalışanların üretkenliği üzerindeki olumlu etkisi sayesinde, daha fazla şirketin bu sistemi uygulamaya başlayacağını düşünebiliriz.
Birçok akıllı telefon yayılan mavi ışık miktarını azaltan bir renk filtresi ile donatılmıştır. Ekranların mavi ışığı biyolojik saatimizi bozar ve daha az uyku hormonu üretiriz, bu da daha uzun süre uyanık kalmamız anlamına gelir. Yakın bir gelecekte televizyonlar, monitorler de dahil olmak üzere bütün elektronik cihazlar bunu otomatik olarak yapacaklardır.
LI-FI (Işık ile internet) Avantajları neler olacak ?
LI-FI verileri yüz kata kadar daha hızlı aktarabilme özelliğine sahip, radyo dalgaları yerine ışık kullanan Wi-Fi internet bağlantısının yükseltilmiş bir sürümüdür. Li-Fi’nin LED aydınlatmaya entegre edilmesi ile havaalanları ve oteller gibi çok sayıda insanın mobil internete erişmek istedikleri ve internetin çok yavaş olduğu durumlar için çok başarılı çözümler vaat ediyor. Li-Fi, henüz geliştirilme aşamasında olan bir kablosuz bağlantı teknolojisidir. Prof. Harald Haas tarafından icat edilmiştir. Görünür ışık iletişimi kullanan Li-Fi ile, Wi-Fi teknolojisinden yaklaşık olarak 100 kat daha hızlı veri aktarımı sağlanabileceği laboratuvar ortamında yapılan testler ile gösterilmiştir. Şu an LI-FI ile saniyede 224 Gb’lık bir veri hızına ulaşılabilimiştir.
Evinizde kullanacağınız LED aydınlatmalar ile sadece aydınlatma ihtiyacınızı karşılamakla kalmayacaksınız aynı zaman da hızlı internet bağlantısını da bu aydınlatmalar ile çözmüş olacaksınız.
Dağıtık güç sistemleri aydınlatmaya neler katacak ?
Aydınlatma ürünlerine güç vermek için ihtiyaç duyduğumuz elektrik üretiminde büyük bir dönüşüm gerçekleşecek. Gelecekte merkezi (Enterkonnekte) sistem elektrik yerine, merkezi olmayan güç kaynaklarının yaygınlaşacağı tahmin ediliyor. Güneş panellerinde meydana gelen gelişmeler bize yakın bir gelecekte ihtiyaç duyduğumuz elektriği evlerimizin, fabrikalarımızın çatılarında kendi üreteceğimiz bir döneme doğru gittiğimizi gösteriyor. Güneş panellerinden üretilen elektrik ile şebeke elektriğine bağımlılığımız azalacak. Aslında bu çok iyi bir haber çünkü güneş panelleri ile üretilen elektrik enerjisi kesinlikle çevre dostu bir enerjidir.
Bu eğilim yakın bir gelecekte hızlanarak büyümeye devam edecek. Güneş panellerinin fiyatları düşerken verimleri de hızla artıyor. Güneş paneli üreten, satan , kurulum ve servis hizmetleri veren şirketlerin sayısı artıyor. Güneş panellerinin coğrafi konumları verimliliklerini büyük ölçüde etkilemektedir. Ülkemizin dünya üzerindeki en verimli kuşakta yer alıyor olması bu sistemlerin özellikle ülkemizde hızla yaygınlaşacağını söyleyebiliriz.
